Fotowoltaika przeżywa aktualnie istny boom popularności, a patrząc na stale rosnące w Polsce koszty energii elektrycznej, tendencja ta utrzyma się jeszcze przez jakiś czas. Montaż takiej instalacji to poważna inwestycja, którą warto dobrze przemyśleć. Ile kosztuje fotowoltaika i czy w ogóle się ona opłaca? Na te i inne pytania odpowiemy w niniejszym tekście. Zapraszamy do lektury.

Spis treści:

• Koszt instalacji fotowoltaicznej
  • Instalacja 4kW
  • Instalacja 5kW
• Ile kosztuje instalacja fotowoltaiczna?
• Dofinansowanie z programu „Mój Prąd”
• Panele fotowoltaiczne w dobrej cenie a ich jakość?
  • Gwarancja produktu
  • Wyniki w testach
  • Marka
• Czy fotowoltaika się opłaca?

Koszt instalacji fotowoltaicznej

Na całkowity koszt instalacji fotowoltaicznej składa się zakup niezbędnych urządzeń (paneli, inwertera, przewodów i konstrukcji – łącznie 80% kosztów całkowitych) oraz montaż i podłączenie (robocizna montażysty i elektryka – pozostałe 20%). Najdroższym elementem są oczywiście panele – ich cena stanowi aż 45% całej instalacji. Oto przykładowe koszty instalacji fotowoltaicznej dla standardowych gospodarstw domowych (przytoczono ceny brutto):

Instalacja 4 kW

Oparta o dobrej jakości materiały instalacja fotowoltaiczna o mocy 4 kW kosztuje od ok. 15 do 22 tys. zł (przy podatku VAT w wysokości 8%). Jest ona w stanie wytworzyć do 4000 kWh rocznie, zależnie od warunków (najczęściej będzie to jednak mniej, ze względu np. na ograniczoną liczbę dni słonecznych czy niekorzystną orientację dachu). Przykładowo, instalacja składająca się z 14 paneli IBC MonoSol 305 ZX5 i inwertera SMA Sunny Boy 3600 zamontowana na dachu o 55° spadku, południowo-wschodniej wystawie i umiarkowanym zacienieniu (dających łącznie 20% strat) pokryje w pełni zapotrzebowanie na energię gospodarstwa domowego zużywającego 3000 kWh rocznie i będzie kosztować ok. 21700 złotych (wliczając montaż instalacji).

Instalacja 5 kW

Instalacja fotowoltaiczna o takiej mocy pociąga za sobą koszty rzędu 20 do 30 tys. zł, zależnie od marki sprzętu. W idealnych warunkach (nachylenie 35°, południowa orientacja, brak cienia) taka instalacja bez problemu pokryje zapotrzebowanie energetyczne rodziny zużywającej 5000 kWh energii elektrycznej. Przykładowo może się ona składać z 21 paneli fotowoltaicznych TRINA TSM-270PD05A i inwertera SMA Tripower 6000TL, co przełoży się na koszt rzędu 25 tysięcy złotych.

Ile kosztuje instalacja fotowoltaiczna?

Jak już wspomnieliśmy, sam montaż stanowi tylko niewielką część całkowitych kosztów instalacji fotowoltaicznych – zwykle jest to maksymalnie 10%. Cena fotowoltaiki zależy w dużej mierze od danej firmy montażowej i może być bardzo zróżnicowana, na ogół jednak mieści się ona w przedziale od 800 do 6 tysięcy złotych. Należy jednak wystrzegać się podejrzanie tanich ofert – zwykle płyną one od mało doświadczonych montażystów, których praca może pozostawiać wiele do życzenia.

Dofinansowanie z programu „Mój Prąd”

Rządowy program „Mój Prąd” przewiduje dofinansowania instalacji fotowoltaicznych o mocy 2-10 kW. Wysokość dofinansowania może wynieść do 50% kosztów kwalifikowanych mikroinstalacji, ale nie więcej niż 5 tys. zł na jedno przedsięwzięcie. Programowi podlegają instalacje niezakończone przed dniem 23.07.2019 r., ale o projekcie zakończonym przed dniem złożenia wniosku. Z programu mogą korzystać osoby fizyczne wytwarzające energię elektryczną na własne potrzeby, które zawarły umowę kompleksową regulującą kwestie związane z wprowadzeniem do sieci energii elektrycznej wytworzonej przez fotowoltaikę (prosumenci). Program ten przewiduje również możliwość skorzystania ze zwolnienia podatkowego instalacji (18%, maksymalnie 53 tys. zł). Wnioski można składać drogą elektroniczną do 18 grudnia 2020 r. Program ten przewidywał dofinansowanie maksymalnie 200 tys. instalacji, jednak ze względu na duży popyt w 2021 roku ruszy kolejna edycja programu.

Panele fotowoltaiczne w dobrej cenie a ich jakość?

Choć mogłoby się wydawać inaczej, wysoka cena nie przekłada się bezpośrednio na najlepszą jakość paneli – zdarza się, że najdroższe modele oferują niewiele więcej, niż tańsze, ale dobre jakościowo alternatywy. Oto co warto brać pod uwagę przy wyborze paneli fotowoltaicznych oprócz ich ceny i mocy instalacji:

Gwarancja produktu

Gwarancja produktu jest jednym z najważniejszych czynników przy wyborze paneli fotowoltaicznych. W przeciwieństwie do gwarancji na sprawność/uzysk obejmuje ona wszelkie wady materiału lub wykonania, w tym rdzę, odklejenie się folii czy błędne podłączenie ogniw. Do niedawna gwarancja produktu była wystawiana maksymalnie na 10 lat. Wykorzystywane obecnie materiały pozwoliły wydłużyć ten okres do 15 lat, a w części przypadków nawet do 25 lat. Większość modeli z dobrym stosunkiem jakości do ceny mieści się w przedziale między 10-15 lat. Nie warto natomiast wybierać tych, które dają gwarancję krótszą niż 10 lat — nie są one bowiem warte swojej (bądź co bądź niskiej) ceny i mogą przysporzyć wiele problemów. Decydując się na instalację fotowoltaiczną, sprawdźmy zatem jakie warunki gwarancji oferuje producent i czy są one dla nas korzystne.

Wyniki w testach

Instytut PV Evolution Lab od ponad 10 lat przeprowadza testy certyfikowanych paneli fotowoltaicznych – sprawdza je pod kątem odporności na temperaturę, wilgoć, obciążenia dynamiczne, degradację indukowaną potencjałem (efekt PID) oraz wydajności. Dzięki temu, co roku otrzymujemy listę najbardziej wydajnych modeli, w które warto zainwestować.

Marka

Na rynku fotowoltaiki funkcjonuje cała masa producentów paneli. Które z nich wybrać? To proste – moduły fotowoltaiczne cieszące się dobrą reputacją wśród konsumentów. Dobre marki nie tylko przekładają się na lepsze warunki gwarancyjne, ale także lepszą jakość samych paneli i możliwość wyboru z szerszego grona modeli o różnej estetyce.

Dodatkowo wymienić tu trzeba panele polikrystaliczne, monokrystaliczne, amorficzne. W zależność od wybranych ogniw cena fotowoltaiki będzie się różnić. Wpływ na cenę mają również parametry komponentów i wielkość instalacji. 

Czy fotowoltaika się opłaca?

Ogólnie rzecz ujmując – tak. Ogólnie rzecz ujmując – tak. To kiedy koszty instalacji zwrócą się i zaczniemy oszczędzać na fotowoltaice, zależy od kilku elementów:

• • Koszt instalacji – zdecydowanie najbardziej oczywisty a zarazem najistotniejszy czynnik. Im droższa inwestycja, tym dłuższy okres zwrotu (zwłaszcza gdy postawimy na drogie panele słoneczne).
  • Dach – dla wydajności paneli PV wręcz ogromne znaczenie mają: rodzaj dachówki na domu, położenie względem kierunków świata, kąt padania promieni słonecznych oraz nachylenia  (najlepiej sprawdzi dach, którego kąt nachylenia wynosi 25-35 stopni) oraz ewentualny stopień zacienienia dachu. Oczywiście można również zamontować naziemną instalację fotowoltaiczną, o ile mamy na nią odpowiednie miejsce.
  • Profil zużycia energii w domu – im więcej prądu w ciągu dnia zużywasz, tym większa jest autokonsumpcja i opłacalność całej inwestycji.
  • Sprawność i moc paneli – bardziej wydajne panele fotowoltaiczne (przy tej samej cenie) będą bardziej opłacalne (pamiętaj przy tym, żeby kupować tylko panele zaufanych producentów). W Polsce 1 kWp instalacji powinien móc wyprodukować około 1000 kWh rocznie.
  • Wybór instalatora – niewłaściwy instalator może położyć całą inwestycję. Natomiast dobry będzie pomagał, nawet przy drobnych usterkach. Nie warto na tym oszczędzać, gdyż błędy instalacyjne są przyczyną najpoważniejszych, a zarazem najdroższych w usunięciu, usterek.

Idąc dalej przytoczonym wyżej przykładem (południowa orientacja, brak cienia, nachylenie 35°), wspomniana wcześniej instalacja fotowoltaiczna o mocy 5 kW zwróci się po 7 latach. W pozostałym okresie funkcjonowania (żywotność instalacji określa się na 25 lat) przyniesie ponad 50 tys. złotych oszczędności (czyli zarobi na siebie dwukrotnie). Po 25 latach instalacja nadal będzie działać, jednak moc znamionowa ogniw wynosi już nie mniej niż 80%. Oczywiście zakładając, że ceny prądu będą przez cały ten czas rosnąć (a na to się zanosi), rzeczywista wartość oszczędności może być znacznie większa.

Warto zwrócić uwagę że inwestor może wykorzystać w ciągu roku 80% wyprodukowanej ze słońca energii w przypadku, gdy instalacja fotowoltaiczna ma moc do 10 kW, 70% w przypadku montażu instalacji powyżej 10kW.

Nadwyżki energii odprowadzane są do sieci, dzięki czemu możesz wykorzystać je w przyszłości np. w zimie. W zamian za to pobierana jest prowizja w wysokości 20% (analogicznie 30%). Jeśli korzystasz z instalacji on-grid konieczne jest zamontowanie falownika. Inwerter inaczej falownik zamienia prąd stały na zmienny. Oczywiście fotowoltaika nie musi być podpięta do sieci. Jeśli wybierzesz rozwiązanie off-grid, do ceny instalacji należy doliczyć cenę zakupu akumulatorów.

Podsumowanie

Instalacje fotowoltaiczne nie są tanią inwestycją, choć trzeba przyznać, że na przestrzeni ostatniej dekady znacznie staniały. Ponadto rządowe programy przewidują dopłaty, ulgi i zwolnienia z podatków. Dzięki temu aktualnie moduły fotowoltaiczne są obecnie bardziej opłacalne niż kiedykolwiek. Głównym kosztem są tutaj oczywiście same panele fotowoltaiczne – stanowią aż 45% całej inwestycji. Należy wybierać przede wszystkim te o dobrym stosunku ceny do wydajności oraz dobrej opinii wśród ich posiadaczy. Moc instalacji fotowoltaicznej powinna być dobrana do zapotrzebowania energetycznego domu – montaż przesadnie mocnych (np. 6 kW przy rocznym zużyciu 4 000 kWh) jest całkowicie bezsensowny i tylko zwiększa niepotrzebnie koszty. W przypadku osób indywidualnych fotowoltaika pozwala obniżyć rachunki za prąd o kilkaset złotych miesięcznie. Czas zwrotu inwestycji zależy od kilku czynników, z których głównym jest koszt  instalacji. Zwróć uwagę, aby przed rozpoczęciem inwestycji firma montażowa wykonała audyt fotowoltaiczny i przedstawiła Ci do akceptacji koszty realizacji fotowoltaiki.